Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi 4857 sayılı kanunun 22.maddesinde düzenlenmiştir. İş sözleşmesinde esaslı değişik kavramı, işçinin iş sözleşmesi ile belirlenen durumunu önemli ölçüde etkileyebilecek değişiklikler olarak tanımlanabilir. İşe, işyerine, çalışma koşullarına ve ücrete ilişkin değişiklikler esaslı değişiklik olarak nitelendirilir. Yüksek mahkeme, gündüz olarak çalışan hemşirenin gece çalışmasının istenmesini, bekçi olarak çalışan işçinin bahçe sulama işine verilmesini, işyerinde mekanik operatörü olarak çalışan işçinin paketleme servisinde görevlendirilmesini, işyeri doktoru olarak çalışan işçiden her işçiye 15 dakika ayırmasının istenmesini iş sözleşmesinde esaslı değişiklik olarak değerlendirmiştir.

İş türünde değişiklik yapmak isteyen işverenin, yeni işin işçinin önceki işine benzer bir iş olmasına ve işçinin vasıflarına uygun olmasına dikkat etmesi gerekmektedir. İş sözleşmesinde ki değişiklik ile işçinin durumunun ağırlaşması esaslı değişiklik olarak nitelendirilebilir. İşçinin eski işine göre daha yüksek değerde bulunmasına rağmen sorumluluklarının artması da esaslı değişiklik olarak nitelendirilebilir. İşçinin, işverenin başka bir ilinde ki işyerine veya aynı ilde ulaşımı daha zor olabilecek başka bir işyerine nakledilmesi esaslı değişiklik olarak tanımlanabilir. Çalışma zamanı, işçinin işin ifasını hangi günlerde ve günün hangi saatlerinde gerçekleştireceğini ifade eden bir kavramdır. İşçinin işe yetişmesini önemli ölçüde zorlaştıracak şekilde işçinin durumunu ağırlaştıran çalışma zamanında değişiklik yapılması halleri esaslı değişiklik olarak nitelendirilebilir. İşçinin ücretinde işçinin aleyhine doğrudan yapılan değişiklikler esaslı değişiklik niteliği taşımaktadır.

Ana hatları ile tanımlayama çalıştığımız esaslı değişikliklerin haricinde, ,ara dinlenme döneminde işçinin durumunu ağırlaştırmayan değişikliklerin yapılması, işçinin özel aracını park edeceği yerin değiştirilmesi gibi tali nitelikte ve önemsiz olarak tanımlanabilen değişiklikler ise esaslı olmayan değişiklik olarak tanımlanabilir.

İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı 

bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Yazılı olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.

İşçi, işverenin iş sözleşmesinde esaslı değişiklik önerisini yasal süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını belirterek yazılı olarak açıklamak ve bildirim yapmak suretiyle işçinin kıdem ve ihbar tazminatını ödeyerek iş sözleşmesini feshedebilir. Bu durumda işçinin kanundan doğan hakları saklıdır. İşçi 4857 sayılı kanunun 17 ila 21.madde hükümlerine göre dava açabilir. Tarafların aralarında anlaşması durumunda ise  çalışma koşulları her zaman değiştirilebilir. Ancak çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.

27.09.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com