Değerli okurlar, bu yazımızda VUK ve KDV Kanunu hükümleri çerçevesinde faturanın önceden düzenlenip düzenlenemeyeceği ve düzenlenebilir olması halinde inşaat sektöründe söz konusu işlemin indirimli orana tabi işlemler çerçevesinde ne zaman iade talep edilebilir duruma geleceği hususlarına yer verilecektir. Bu nedenle KDV Genel Uygulama Tebliğinde şekilsel başvuru ile ilgili hususlara yer verilmemiş olup bu husus başka bir yazımızın konusu olabilecektir.
Ticari yaşamda gelecek dönemlerde teslimi yapılacak mal veya yapılacak hizmet için fatura düzenlenmesi söz konusu olabilmektedir. İnşaat sektöründe de bu uygulama mümkündür. Müteahhitler inşaat devam ederken bağımsız bölümlerin satışını gerçekleştirip teslim öncesinde alıcılar adına fatura düzenleyebilmektedirler.
Fatura Teslim Veya Hizmet İfasından Önce Düzenlenebilir Mi?
VUK’ da faturanın tanımına ilişkin 229 uncu maddesi ve fatura nizamına ilişkin 231/5 inci maddelerinde yer alan düzenlemeler, faturada bulunması gereken asgari bilgileri ve faturanın düzenlenebileceği azami yasal süreyi belirtmektedir. Buna göre VUK’nun 231/5 inci maddesinde yer alan yedi günlük süre, faturanın düzenlenebileceği en son tarihi ifade etmekte olup, söz konusu düzenlemeler faturanın malın tesliminden önce düzenlenmesine engel oluşturmamaktadır. Mal tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde fatura bedelinin, “600 Yurtiçi Satışlar” hesaba değil, “380 Gelecek Aylara Ait Gelirler” hesabına kaydedilmesi, bağımsız bölümlerin teslimi gerçekleştiğinde de “600 Yurtiçi Satışlar” hesabına aktarılması gerekir.
Vergiyi Doğuran Olay
KDV Kanunu’nun 10’uncu maddesinin (a) bendine göre vergiyi doğuran olay, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile meydana gelmektedir. Aynı maddenin (b) bendinde ise, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi halinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesiyle vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, işlemden önce fatura düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir.
Böylelikle bağımsız bölüm teslimlerinde vergiyi doğuran olay; bağımsız bölümün tapudan müşteri adına tescil edilmesi, bağımsız bölümün alıcısına fiilen teslimi veya faturanın ( önceden) düzenlenmesi ile meydana gelmektedir.
KDV İadesi
Faturanın önceden düzenlenmesi durumunda işleme ilişkin KDV’nin iadesinin ne zaman iade konusu yapılacağı uygulamada sorun olmaktadır. Vergi idaresi teslimde önce fatura kesilmesi halinde iade işlemini ancak mal tesliminden sonraki dönemde yapılabileceğini belirtmiştir.
İşlemden önce fatura düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olay meydana gelmekte ancak iade hakkını doğuran işlem vuku bulmamaktadır. İade hakkı, konutların inşaatının tamamlanıp alıcıların kullanımına bırakılması ile yani oturma ruhsatının alınması veya daha önce kullanıma terk edilmesi ile doğmaktadır.
Bu nedenle, konutların tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde, 150 m2’nin altındaki konutlar için % 1 oranında vergi hesaplanarak beyan edilmesi, iade talebinin ise konutların fiilen teslim edildiği yılda (mevzuat hükümlerine göre konut için dönem içi ya da yıllık olarak - işyerleri için yıllık olarak ) yapılması gerekmektedir.
Dolayısı ile henüz inşaatı tamamlanmadan satılan bağımsız bölümler için faturanın düzenlenmesi, konutun teslim edildiği anlamına gelmeyeceğinden iade işleminin de yapılması mümkün olamamaktadır.
*Not; İdare son dönemlerde oturma ruhsatı çıkmamış yerler ile ilgili işlemlerinde fiili teslimi tek başına yeterli bulmamakta ve oturma ruhsatının alınmış olmasını şarta bağlamış bulunmaktadır.
