Değerli okurlar bilindiği üzere 7186 sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 90 ıncı madde ile varlık barışına yönelik düzenleme yapılmış idi.Bu kez söz konusu düzenlemenin usul ve esaslarının belirlendiği “Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında” 1 seri numaralı genel tebliğ 02.08.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

A.      YURT DIŞINDA BULUNAN VARLIKLAR İÇİN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, geçici 90 ıncı madde hükümleri çerçevesinde, 31/12/2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
• Bildirime konu edilecek varlıkların, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi koşuluyla, bu varlıklara yurt dışında hangi tarih itibarıyla sahip olunduğunun anılan madde hükmünden yararlanılması açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
• Bildirimler 19/7/2019 - 31/12/2019 tarihleri arasında bankalara veya aracı kurumlara yapılacak, vergi dairelerine herhangi bir beyanda bulunulmayacaktır.
• Bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi ve bildirime konu edilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi zorunludur.
• Yurt dışındaki varlıklar, yurt dışındaki banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 19/7/2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin 31/12/2019 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecek, bu durumda, defter kayıtlarından düşülerek, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.
• 19/7/2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanması mümkündür.
• Varlıkların Türkiye’ye fiziki olarak getirilmesi de mümkündür. Bu durumda 31/12/2019 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirimde bulunulması, yapılan deklarasyon/bildirime istinaden Gümrük İdaresinden belge alınması gerekmektedir.
• Kapsama giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi nedeniyle, hiçbir suretle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
• Bildirime konu edilen varlıklara ilişkin olarak banka veya aracı kurumlar tarafından, bildirimde bulunanlardan herhangi bir belge istenilmeyecektir.
• Banka/aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklar ile ilgili %1 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın 15 inci günü akşamına kadar beyan ederek ödeyeceklerdir.

B.  TÜRKİYE’DE BULUNAN VARLIKLAR İÇİN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin Türkiye'de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/12/2019 tarihine kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine doğrudan veya elektronik ortamda da beyan edilebilecektir.
• Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, beyannameleri elektronik ortamda vermek zorundadırlar.
• Beyan edilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulması halinde, sermaye artırım kararının beyan tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın beyan tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, düzenlemenin sağladığı imkanlardan faydalanılabilecektir.
• Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden hesaplanacak %1 oranındaki vergi tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir. 

C.  VARLIKLARIN BİLDİRİM VEYA BEYAN DEĞERİ İLE İLGİLİ ÖZELLİKLİ HUSUSLAR

• Türk lirası cinsinden para, itibari (nominal) değeri,
• Altın, rayiç bedeli,
• Döviz, bildirildiği veya beyan edildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru,
• Hisse senedi gibi pay senetleri, Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, yoksa rayiç bedeliyle, bu da yok ise alış bedeliyle, alış bedeli belli değilse itibari (nominal) değeri,
• Yatırım fonu katılma belgeleri, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatı,
• Taşınmazlar, rayiç bedeli,
• Bildirim/beyanlarda, söz konusu varlıkların Türk lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır. 

D.  İNCELEME VE TARHİYAT YAPILMAYACAK HALLER

• Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin verginin vadesinde ödenmesi ve bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şartıyla, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
• Bildirilen varlıkların, yurt dışındaki banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 19/7/2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31/12/2019 tarihine kadar kapatılması durumunda, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
• 19/7/2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının anılan tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

E.  ORTAK HÜKÜMLER

• Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları ya da şirket veya şirketin ortaklarına ait varlıklar da düzenleme kapsamında değerlendirilebilecektir.
• Gerçek kişilere ait olduğu halde bu kişilerin ortağı veya kanuni temsilcisi oldukları yurt dışındaki şirketlerce tasarruf edilen varlıkların da ilgili bildirim veya beyana konu edilebilecektir.
• Bildirilen veya beyan edilen varlıklar, VUK uyarınca defter tutan mükelleflerce, kanuni defterlere kaydedilebilecektir.
• Kanuni defterlere kaydedilen varlıklar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerine dahil edilebileceği gibi, aynı varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerinden çekilebilecektir.
• Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı açacaklardır. Söz konusu hesap serbestçe tasarrufa konu edilebilecek, sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecektir. Bu tutarlar, işletmenin tasfiye edilmesi halinde vergilendirilmeyeceği gibi birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmeyecektir.
• Varlıklara ilişkin tutarların, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ortaklara dağıtılması halinde kar dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacak, gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar da vergilendirilmeyecektir.
• Ödenen vergiler, hiçbir suretle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması ya da başka bir vergiden mahsup edilmesi mümkün değildir.
• Yasal defter kayıtlarına alınan taşınmazlar için amortisman ayrılamayacaktır.

• Sonuç olarak varlık barışı kapsamında yurtdışından ciddi düzeyde fon girişi olacağını tahmin edilebilir. Yurtdışında bulunan varlıkların transferi ile Haziran ve Temmuz aylarında 10 milyar doların üzerinde olan sıcak para girişi devam edecektir. Umut ederiz ki sağlanan bu kaynak yeni dönemde girişim sermayesi olarak kullanılabilir.