Bilindiği üzere 7161 ve 7162 sayılı Kanunlar ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 9, 23, 25, 29, Geçici 76 ıncı maddeleri değişiklik yapılmak ve  aynı kanuna Geçici 89 madde eklenmek suretiyle;

Ø  İnternet üzerinden satış yapanların esnaf muaflığından yararlanabilmelerine imkan sağlanmış,

Ø  Pilotlar ve kabin memurlarının ücretlerinin % 70 i gelir vergisinden istisna tutulmuş,

Ø  İlgili mevzuatına göre verilenler haricindeki işsizlik ödeneği ve işe başlatmama tazminatları gelir vergisi istisnası dışında tutulmuş,

Ø  Pilotlar ve kabin görevlilerine fiili uçuş hizmetleri için verilen tazminatlar,  gündelikler, ikramiyeler ve zamlara yönelik gelir vergisi istisnası kaldırılmış,

Ø  Ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlara yönelik gelir ve kurumlar vergisi istisnası 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmış,

Ø  27/3/2018 tarihinden önce işten ayrılan hizmet erbabına, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında yasal haklarına ek olarak ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlardan yapılan gelir vergisi kesintisinin red ve iadesi sağlanmıştır.

Bu kez yayımlanan 306 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile yapılan yukarıdaki yasal düzenlemelere ilişkin usul ve esasları belirlenmiş olup, tebliğde yer verilen hususlar özetle aşağıdaki gibidir.

Kanunun 9 uncu maddesi kapsamında, evlerde kendi el emekleri ile imal ettikleri ürünleri bir işyeri açmaksızın satanlar, esnaf muaflığından faydalanabilmektedirler.

Bu kez 7162 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle; 30/1/2019 tarihinden itibaren, Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendine göre  kapsamında esnaf muaflığından faydalananların, evlerde imal ettikleri ürünleri, internet ve benzeri elektronik ortamlarda da satmaları halinde esnaf muaflığından faydalanmaları mümkün hale getirilmiştir.

Bu muaflıktan faydalanılabilmesi için, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması gerekmektedir. Tutara ilişkin bu şart sadece internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satışlar için geçerli olup, diğer şekillerde yapılan satışlarda tutar sınırlaması bulunmamaktadır.

Söz konusu tutarın aşılması halinde, esnaf muafiyeti kaybedilecek ve izleyen takvim yılı başı itibarıyla gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilecektir.

Tevkifat yapmakla sorumlu olanların yukarıdaki kapsamda, vergiden muaf esnaftan internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden veya muafiyet kapsamında diğer şekillerde mal satın almaları durumunda yaptıkları ödemeler üzerinden, Kanunun 94/13-a maddesi uyarınca %2 oranında tevkifat yapmaları gerekmektedir.

Esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alışların tamamının gider pusulası ile belgelendirilmesi esas olmakla birlikte, internet vb elektronik ortam üzerinden satın alınan mallar için yapılan ödemelerin imza hariç gider pusulasında bulunması gereken bilgileri içeren banka dekontları ile de belgelendirme mümkün olacaktır.

7161 sayılı Kanunun 3 ve 4 üncü maddeleri ile Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına 17 numaralı bent eklenmiş, 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde değişiklik yapılmıştır.

Bu kapsamda kamu kurum ve kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlara ve uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren sertifikalı kabin memurlarına 1 Şubat 2019 tarihinden itibaren nakden veya hesaben ödenen aylık ücretlerinin gerçek safi değerinin %70’i gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Uygulamada, pilot ve kabin memurlarına, bu hizmetlerine ilişkin olarak ödenen aylık ücret, mesai, prim, ikramiye, gider karşılığı ve sair adlarla yapılan tüm ödemeler ve sağlanan menfaatler de ücret kapsamında değerlendirilecektir.

Subay, astsubay, erbaş ve erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere, uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler ve zamlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmetleri ve kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde denizaltına dalış yapanlara fiilen dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemelere ilişkin istisna uygulaması ise önceden olduğu gibi devam etmektedir.

Gelir Vergisi Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde 7162 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile yapılan değişiklik sonrasında hizmet erbabına yapılan aşağıdaki ödemeler gelir vergisinden istisna tutulmuştur.

ü  Ölüm, engellilik ve hastalık gibi durumlarda ödenen tazminat ve yardımlar,

ü  4447 sayılı Kanun uyarınca ödenen işsizlik ödeneği,

ü  4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre ödenen işe başlatmama tazminatları,

4447 sayılı Kanun uyarınca sigortalı işsizlere işsiz kaldıkları dönem için kanunda belirtilen süre ve miktarda yapılan işsizlik ödeneği ödemeleri ile mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işverenin bir ay içinde işe başlatmadığı durumda, işçiye, en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında ödenen tazminat istisna kapsamındadır.

Yine 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre, arabuluculuk faaliyeti sonucunda tarafların, işçinin işe başlatılmaması konusunda anlaşmaları halinde, iş sözleşmesi feshedilen hizmet erbabına en çok sekiz aylık ücreti tutarında ödenen işe başlatmama tazminatları da istisna kapsamındadır.

7162 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile 193 sayılı Kanuna eklenen Geçici Madde 89 ile 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisinin, hizmet erbabının başvurusu ve üzerine iade edilmesi hükme bağlanmıştır.

İade işleminin yapılabilmesi için interaktif vergi dairesi üzerinden de verilebilecek tebliğ ekinde yer alan dilekçe örneği ile birlikte, işverenden alınan ikale sözleşmesi örneği, sözleşmeye istinaden yapılan ödemelere ilişkin kesinti tutarlarını gösterir belge (ücret bordrosu vb.) ve vergi dairesince gerekli görülen diğer belge ve bilgilerin ibrazı gerekmektedir.

Madde hükmünden yararlanılabilmesi için ödemelerin 27/3/2018 tarihinden önce yapılmış olması ve kesilen vergilerin vergi dairesine ödenmiş olması zorunludur.

Düzeltme zamanaşımı süresinin dolması nedeniyle 1/1/2014 tarihinden önceki dönemlere ilişkin başvurular kabul edilmeyecektir.

Ayrıca iade işlemlerinin yapılabilmesi için dava açılmaması şartı bulunuyor. İade yapıldıktan sonra dava açılması halinde, iade edilen tutarlar ceza ve faizi ile geri alınacaktır.

Daha önce açılmış ve devam eden davalar içinse hizmet erbabının feragat etmesi gerekmektedir. Kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak ise yargı kararına göre işlem yapılacaktır.

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi kapsamında yapılan ödemelerin ilgili olduğu ayın ücret bordrosunda yer alan ve ek tazminat niteliğinde olmayan ihbar tazminatı, normal ücret, mesai, resmi tatil, yıllık izin, yol, yemek ücretleri, sigorta ödemeleri, sosyal yardımlar, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisi iade edilmeyecektir.