(7143 sayılı Kanunun geçici ikinci maddesi kapsamında yapılacak işlemler)
Bilindiği üzere taksitlerini süresinde ödemeyerek 7143 sayılı Kanundan yararlanma hakkını kaybeden mükellefler için,28/12/2018 tarihli ve 30639 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7159 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanuna geçici 2 inci madde eklenmiştir. İlgili maddeye göre 28/12/2018 tarihi itibariyle ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek Kanun hükümlerini ihlal eden borçlular için gecikilen her ay ve kesri için hesaplanması gereken geç ödeme zammı ile birlikte ödemelerini 28/02/2019 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ödemeleri halinde Kanun hükümlerinden yeniden yararlanma imkânı sağlanmıştı.
Sosyal Güvenlik Kurumu ilgili Kanunun uygulamasına yönelik usul ve esasları 11/1/2019 tarih 2019/1 sayılı genelge ile açıklanmıştır. İlgili genelge ile açıklanan usuller aşağıda belirtilmiştir.
Düzenlenen kanun hükümlerinden yararlanmak için, 7143 sayılı Kanun uyarınca 27/8/2018 tarihine kadar 7143 sayılı Kanun kapsamında yapılandırma başvurusunda bulunulmuş olmak gerekmektedir. 27/8/2018 tarihine kadar yapılandırmaya başvurmuş olmakla birlikte yapılandırma kapsamına alınmayan ve 31/8/2018 tarihinden sonra tahakkuk eden 2018/Mart ve öncesine ait borçlar (idari para cezası ve eksik işçilikten kaynaklanan borçlar hariç) yeniden yapılandırma kapsamına alınmayacaktır.
Ödenmesi gereken tutarlara;
31/8/2018 (7/9/2018 tarihine kadar uzatılmıştır) son ödeme tarihli peşin veya birinci taksit ödemelerine, 8/9/2018 tarihinden ödemenin yapıldığı tarihe kadar,
31/10/2018 son ödeme tarihli ikinci taksit ödemelerine, 1/11/2018 tarihinden ödemenin yapıldığı tarihe kadar, geç ödeme zammı eklenecektir.
7143 Sayılı Kanun kapsamında peşin ödeme talebinde bulunup ihlal edenler;
7143 sayılı Kanun kapsamına giren borçları için peşin ödeme talebinde bulunan ancak ödeme yapılmaması veya eksik ödeme yapılması nedeniyle yapılandırması bozulan borçluların, borçlarını bu kez %90 indirim olmaksızın borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihten, Kanunun yayımlandığı 18/5/2018 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın toplamının, 8/9/2018 tarihinden, ödeme tarihine kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 28/2/2019 tarihine (bu tarih dâhil) kadar peşin ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılacaklardır.
7143 sayılı Kanun kapsamında taksitli ödeme seçeneğini tercih edip ihlal eden borçluların peşin ödeme yapmak istemesi durumunda;
7143 sayılı Kanun kapsamında taksitli ödeme seçeneğini tercih ederek borçlarını yapılandıran ve 28/2/2019 tarihinde borçlarının tamamını geç ödeme zammı ile birlikte ödemek isteyen borçluların, katsayı farkının belirlenmesinde kaç taksit üzerinden yapılandırma yapıldığına bakılmaksızın, altı taksit seçeneğini seçen borçlular için geçerli olan katsayı farkı (1,045) uygulanacaktır. Peşin ödeme tercihinde bulunup borcunu 8/9/2018 tarihine kadar ödemeyenlerin borçlarını taksitli ödemeye çevirme hakları bulunmamaktadır. Geç ödeme zammı aylık %2 olarak uygulanacaktır.
Eksik işçilikten kaynaklanan prim borçlarının 27/08/2018 tarihinden sonra işverene tebliğ edilmesi halinde peşin ödenmesi
27/08/2018 tarihinden sonra tebliğ edilen ve 7143 sayılı Kanuna göre peşin ödeme başvurusunda bulunan ancak ödenmesi gereken tutarları süresinde ödeyememeleri veya eksik ödemeleri nedeniyle Kanun hükmünü ihlal edenler, borçlarını bu kez %90 indirim olmaksızın borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihten Kanunun yayımlandığı 18/5/2018 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın toplamının, ödeme süresinin sona erdiği tarihten itibaren ödeme tarihine kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 28/02/2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar peşin ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılacaklardır.
Eksik işçilikten kaynaklanan prim borçlarının 27/08/2018 tarihinden sonra işverene tebliğ edilmesi halinde taksitle ödenmesi
27/08/2018 tarihinden sonra tebliğ edilen ve 7143 sayılı Kanuna göre taksitle ödeme başvurusunda bulunan ancak ödenmesi gereken tutarları süresinde ödeyememeleri veya eksik ödemeleri nedeniyle Kanun hükmünü ihlal edenler, ihlale neden olan ödenmeyen tutarları son ödeme süresinden ödendiği tarihe kadar geç ödeme zammı ile birlikte ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükmünden yararlandırılacaktır.
Primini kendi ödeyen sigortalılar
Primini kendi ödeyen sigortalılar, 5510 sayılı Kanunun geçici 17’nci ve geçici 63’üncü maddeleri kapsamında durdurulan sigortalılık sürelerini yapılandırma kapsamında ihya etmek isteyen sigortalılar, rücu alacakları ile fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelere ilişkin SGK alacaklarından, yapılandırma ödeme planları iptal edilmiş olanlar 7159 sayılı hükmünden yararlanmak için ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Merkez Müdürlüklerine başvuru yapmaları gerekmektedir.
4/b kapsamındaki sigortalılar
7143 sayılı Kanunun geçici 2’nci maddesinden yararlanmak isteyen 4/b kapsamındaki sigortalılardan hesaplanan peşin tutarını ve birinci veya ikinci taksiti 28/2/2019 tarihine kadar ödemeyen sigortalıların yapılandırmaları ihlale gireceğinden 77 sanal terk kodları yüklenecektir. (Hizmetleri ve borçları silinecektir)
5510 sayılı Kanunun 60 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının prim borçları
5510 sayılı Kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi (60/1/g) kapsamındaki 2018 yılı Nisan ve önceki aylara ilişkin genel sağlık sigortası prim borçlarının son ödeme tarihi herhangi bir başvuruya gerek olmaksızın otomatik olarak 28/2/2019 tarihine kadar uzatılmıştır. 5510 sayılı Kanunun (60/1/g) bendi kapsamındaki 2018 yılı Nisan ayı ve öncesi borçların 28/2/2019 (dahil) tarihine kadar kısmen veya tamamen ödenmemesi halinde, 2017 yılı Şubat ve önceki aylara ilişkin kalan prim borçlarına 1/4/2017 tarihinden tahsil edildiği tarihe kadar, 2017 yılı Mart ayı ve sonrasına ilişkin prim borçlarına ise son ödeme tarihinden tahsil edildiği tarihe kadar geçen süre için sistem tarafından gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.
6183 Sayılı Kanun’un 48 veya 48/A maddesi kapsamında taksitlendirmiş olması durumunda
Yapılandırma bozulduktan sonra anılan borçlar 6183 sayılı Kanun’un 48 veya 48/A maddesi kapsamında taksitlendirilmiş ve borçlunun anılan borcu için 7143 sayılı Kanun’un Geçici 2’nci maddesine göre ödeme talebinde bulunulması halinde, tecil ve taksitlendirme işlemleri iptal edilerek, ödenen taksitler yapılandırma taksitlerine mahsup edilecektir. Şayet 6183 sayılı Kanunun 48 veya 48/A maddeleri kapsamında taksitlendirilen borç dönemleri içinde 2018/Nisan öncesi ile 2018/Nisan ve sonrası dönemlerin bulunması halinde, borçlunun talebi üzerine yapılandırma dışındaki dönemler yeniden taksitlendirilebilecektir.
Ödenmeyen cari dönem prim borçları
Cari ay prim borçlarına ilişkin kontroller yönüyle, 2018/Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım ayı prim borçlarından ihlale neden olanların 28/2/2019 tarihine kadar gecikme zammı ile birlikte tam olarak ödenmesi veya 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi halinde bu borçlar, 2018 yılı için cari dönem ihlali olarak değerlendirilmeyecek ve yapılandırmaları devam ettirilecektir.
28/12/2018 tarihinden önce yapılan ödemelerin mahsubu
7143 sayılı Kanun kapsamında Kuruma olan ve kapsama giren borçlarını yapılandırmakla birlikte süresinde ödenmesi gereken tutarların, öngörülen sürede ödenmemesi nedeniyle yapılandırması bozulan ve geçici 2 nci madde hükümlerinden yararlanan borçlulardan, 28/12/2018 tarihinden önce ve bu Kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara karşılık cebren veya rızaen tahsil edilen tutarlar, ödenmesi gereken taksitlerin en eski vadeli olanından başlamak üzere ve tahsil edildikleri tarihler dikkate alınarak mahsup edilecektir. Yapılacak mahsup sırasında ödenmeyen taksitlerin geç ödeme zammı ile ayrıca varsa cari ay primlerinin de gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmesi gerekmektedir.
Söz konusu erteleme ve ihya hakkından yararlanmak isteyen işverenler için başvuru şartı aranmayacak olup, borçluların bozulan yapılandırma planları tekrar canlandırılacak, borçlu işveren direkt bankaya gittiğinde ödemediği tutarları ödeyebilecektir.7143 sayılı Kanun kapsamında 2019/Şubat ve sonraki taksitlerin son ödeme sürelerinde herhangi bir değişiklik bulunmamakta olup söz konusu taksitler için belirlenen ve ödeme planlarında yer alan son ödeme tarihleri geçerli olacaktır.7143 sayılı Kanuna göre birinci veya ikinci taksitin 28/2/2019 tarihine kadar ödenmemesi halinde yapılandırma anlaşması bozulacaktır. 2018/Aralık ve 2019/Ocak ayı taksitinin 28/2/2019 tarihine kadar ödenmesi halinde ihlal olarak kabul edilmeyecek, ancak bu taksitlerin 28/2/2019 tarihine kadar ödenmemesi halinde ise 2019 yılının taksit ihlali olarak kabul edilecektir.28/12/2018 ile 28/2/2019 (bu tarih dahil) tarihleri arasında yapılacak tahsilatlarda ve bunlara ilişkin yapılacak mahsuplarda sıralama öncelikli olarak birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü taksit olacak şekilde yapılacak, artan tutar olması halinde ise işverenin cari ay prim borcuna mahsup edilecektir. Birinci ve ikinci taksit ödenmeden diğer taksitlerin tahsilatları yapılamayacaktır.